"Turizmcilerin turizmi bitirdiği şeklindeki " böyle iddialı bir başlıklıkla çıktığımı düşünenlere Nasrettin Hoca’nın herkesin bildiği “Bindiğin dalı kesmek” şeklindeki hikayesini hatırlatırım.
Biraz düşünelim ve birlik, beraberliğin olmadığı, herkesin birbirinin gözünü oyduğu turizmde yapılanlara bakalım.
Hele Türk turizminin dibe çaktığı dönemde STK'lar için herkesin "Ne işe yarıyorlar?" diye sorgulaması sancılı ortamın i boyutlarını ortaya koyuyor.
Çünkü turizmde çalışanları temsil etmek, üyelerinin hak ve menfaatlerin korumak üzere kurulan dernekler, birliklerin turizmi daha çok bitirdiğine inanılıyor.
Bunların dışında ise turizmin en önemli organları olan acenteler, oteller, rehberler yanında diğer birimleri turizmin bitişi için elbirliği içinde çalışıyorlar.
MENFAAT UĞRUNA BINDIĞI DALı KESENLER
Bu bitirme hareketi bugüne ait değil, bazı menfaatler uğruna yıllardır bu bitirme hareketi sürüp duruyor.
Yani turizmciler ‘bindikleri dalı kesmeyi ve mesleklerini, geleceklerini yoketmeyi sürdürüyorlar.
Yazıya devam etmeden önce turizmin tanımını yapalım ve sektörde iktisat diliyle ‘dağıtım kanalı” anlayışına bakalım.
Yani “turizmde kim ne iş yapıyor?” haritasını çizelim.
TURİZM NEDİR?
Bağımsız ansiklopedi Wikipedia’da “Turizm: Dinlenmek, eğlenmek, görmek ve tanımak gibi amaçlarla yapılan gezilerdir. Bir ülkeye veya bir bölgeye turist çekmek için alınan ekonomik, kültürel, teknik önlemler ile yapılan çalışmaların tümüdür” deniliyor.
Dünya Turizm Örgütü (WTO) turizmi şöyle belirtiyor:
“Turizm; sürekli kalışa dönüşmemek, gelir getirici hiçbir uğraşıda bulunmamak şartı ile bireylerin geçici süre konaklamalarından doğan olay ve ilişkilerin tümüdür.”
Türk Dil Kurumu turizmi "dinlenme, eğlenme, görme, tanıma gibi amaçlarla yapılan gezi" olarak tanımlıyor.
TURIZMDE KIM NE IŞ YAPıYOR?
İktisat Fakültesi’nde derslerde ticari piyasanın işleyişinde “üretici-ithalatçı, toptancı, perakendeci ve tüketici” şeklinde bir kavramdan söz edilir.
Bu kural dünyanın her yerinde aynıdır. Bu bir piramit şeklindedir.
Turizme bakalım!
TURİZMDE ÜRETICI-İTHALATÇı KIM?
Piramidin en üstünle bulunanlar konaklama, ulaştırma, yeme-içme, ören yerleri, müzeler ile benzeri gibi mal ve hizmet üreten kesimdir…
Peki bunların bu hizmetlerini kim alır?
TOPTANCI KİM?
Piramidin ikinci halkasını oluşturan turizmin toptancıları olan tur operatörleridir. Bunların Türkiye’deki sayısı geçmişte 17-18’e kadar ulaşmıştı. Ancak yurt dışından bazı tur operatörleri piyasaya girerek yerli operatörlere oldukça büyük sıkıntı yaratarak, haksız rekabetlere yol açmıştı.
Turizmde üretici ve ithalatçının verdiği hizmetleri toptancı olarak tanımlayacağımız tur operatörleri alır. Anlaşmalar yapar ve satışa uygun paketler haline getirir.
PERAKENDECİ KİM?
Piramidin son halkasında yer alan, tüketiciye doğrudan ulaşan kesim ise perakendeci olan seyahat acenteleridir.
Tur operatörlerinin hazırladığı paketleri belli bir komisyon karşılığında alan seyahat acenteleri müşterileri sunmaya başlarlar.
Yani son satış noktasında bulunan acenteler tüketici diyeceğimiz kesime pazarlama faaliyetlerine başlarlar.
REKLAMLARLA SATıŞA DESTEK OLURLAR
Onların bu ürünleri satışlarına ise tur operatörleri basılı ve görsel yayınlarda verdikleri reklamlarla fuarlarda tanıtımlarla destek verirler.
Üretici-ithalatçı ise acentelere destek olmak üzüre ürünlerinin kalitesi konusunda haberler yaptırır, aynı şekilde yazılı ve görsel medyada reklamlar vererek satışı desteklerler.
HERKES BİRBİRİNİN GÖZÜNÜ OYUYOR
Tüketici olan müşteri ise kendisi için hazırlanan bu çalışmayı alarak tatile çıkar.
Görüldüğü gibi bu dünyanın her ülkesinde uygulanan çağdaş bir düzendir.
Ama Türkiye’de öyle mi? Hayır!
Türk turizminde herkes birbirinin gözünü oyuyor.
Üretici-ithalatçı tur operatörünü, acenteyi atlayarak tümeticiye doğrudan ulaşmanın yollarırnı arar. Bunun içinde tur operatörü ve acenteye verdiği fiyatın altında fiyatlarla tüketiciyi hizmetini sunar ve farkına varmadan turizme, kendi mesleğine ihanet eder.
TURİZMİN SONUNU GETIREN TURIZMCILER
Soruyorum.?
Binbir emekle müşterisi getiren acente ile çalışan otel yönetimi, gelen müşteriyi acenteden çalıp kazanır mı?
Hem mesleğini, hem geleceğini kaybeder farkına varmaz.
Bu arada ülkemizin turizmdeki mal ve hizmetlerini satmak için çırpınan acentelerin sonunu getirdiğini göremez.
Turizmde en önemli konunun”meslek kimliği” olduğunu gösteren en önemli örnek budur.
Otelci otelciliğini, acente acenteciliğini yapsaydı herkes kazınır, belli bir birikimi olur ve turizm bugünlerdeki sıkıntıları çekmezdi.
KKTC’Yİ BİLE ÖRNEK ALAMADIK!
Tekrar soruyorum!
Arçelik buzdolabını “üretici’ olan fabrikadan alabilir misiniz?
Hayır!
Fabrika sizi satış noktası olan perakendeciye yönlendirir.
O perakendeci ise ürünü toptancıdan alıp vitrinine koymuştur. Bu ticarette görev alan herkes belli bir marjda kazancını paylaşır ve mutludur.
Ancak turizmde KKTC’de bile uygulanan bu sistem kurulmadığı için hep birlikte turizm sektörünü nasıl batırırız diye hep birlikte çalışıyorlar.
Bir laf vardır? Eğri oturup, doğru konuşalım.
İşte bu yüzden doğruları ortaya koymaya gayret ediyorum.
Pandemi sonrası için herkesin aklını başına almasını diliyorum.
Bu nedenle bu yazımın devamını bir kaç gün sürdüreceğim.
Önümüzdeki günlerde turizmdeki dağıtım kanalının tüm birimlerinin neler yaptığını ortaya koyacağım.
YAZIM DEVAM EDECEK… İZLEYİN…