Afganistan eski Cumhurbaşkanı Hamid Karzai; Afganistan’da kızların eğitiminin askıya alınması, Taliban’ın kucaklayıcı bir yönetim kuramaması, ABD yönetimi ile ilişkiler, eski Kabil yönetiminin çöküşü ve ABD’nin bundaki rolü gibi konular başta olmak üzere, ülkesindeki son durumunu değerlendirmiş!
Taliban; kendisi ve ülkenin iyiliği için, büyük bir Afgan diyaloğu başlatarak, Afganlıların kendi aralarında konuşacağı ve bir şeyler üzerinde anlaşarak ilerleyeceği bir kapsayıcılık sürecini başlatmasının önemli olduğunu!
Taliban, prensipte kapsayıcılık konusuna mutabık olduğunu, ancak henüz bunu yapabilecek aşamaya ulaşmadığını! Bu konudaki son görüşmemi geçen hafta çok üst düzey bir Taliban lideriyle yaptığını! Çok yakın bir zamanda arzu edilen düzeye ulaşabileceklerini söylemeyeceğini! Bunun için çok erken olduğunu!
Taliban; Afgan halkının iradesinin temsil edildiği, meşru ve halk tarafından desteklenen bir hükümet kurması gerektiğini! Afgan halkı kendilerini, bu ülkenin sahipleri olarak bulmadıkça, ülke, hükümet tarafından temsil edilmedikçe, mezkur sorunların hiçbirinin düzelmeyeceğini!
Afganistan, Rusya ile ABD veya ABD ile Çin arasında yeni bir oyun sahnesi olmamalı! Afganistan’ın uluslararası koalisyonun desteği ile istikrara kavuşturulması gerektiğini! Afganistan’ın ABD, Rusya ve Çin arasındaki rekabette merkez olmasını istemediklerini!
19. yüzyılda İngiltere ile Çarlık Rusya’sı arasında başımıza gelen de buydu! 20. yüzyılda Amerika Birleşik Devletleri ve Sovyetler Birliği arasında başımıza gelenin de, bu olduğunu!
ABD’nin Afganistan’da menfaatlerinin olmasını anlayışla karşıladıklarını ancak bunun Afganistan halkına yıkım ve acı getirmemesi gerektiğini! Afganistan’daki savaş, bizim savaşımız değildi ve o savaşa karşı olduğunu!
Afgan köylerine ve evlerine karşı verilen savaşta, ABD’nin ortağı olmadığını! Buna karşı durduğunu! Terörü yenmek adına verilen bu savaşın aslında Afgan halkına karşı bir savaş olduğunu anladığım andan itibaren değiştiğini!
ABD’nin terör yuvalarının Pakistan’da olduğunu bildiğini ve bunu kendilerine defalarca söylediğini! Amerikan ordusunun yine de Afganistan köylerini bombaladığını! ABD’nin, bölgenin gerçeklerinden uzak hareket ettiğini!
Afganistan eski Cumhurbaşkanı Eşref Gani’nin ülkeden kaçışının çöküşü getirdiğini! Şayet Gani kaçmasaydı, ülkede durumun farklı olabileceğini!
Afganistan’da yolsuzluk olduğunu ve bunda kendi payına düşen sorumluluğu kabul ettiğini! Ancak yüz milyonlarca dolarlık büyük sözleşmeler, büyük yolsuzluklar açıkça Amerika Birleşik Devletlerinin meselesi olduğunu! Bu yolsuzluklarda, büyük ölçüde, ABD ve uluslararası ortakların sorumlu olduğunu!
ABD Başkanı Joe Biden yönetimi; Afgan merkez bankası rezervlerinin yarısının 11 Eylül kurbanlarına tazminat olarak verilmesi ihtimali için ayrıldığı yönündeki karara şiddetle karşı olduğunu!
Afgan halkı olarak, 11 Eylül saldırısı kurbanlarının acısını htiklerini! Terörün en büyük kurbanları olarak, bizler, 11 Eylül’deki o büyük trajediye kurban giden Amerikalıların yakınlarının acılarını derinden paylaştıklarını! İkimiz de aynı gaddarlık ve aynı zulmü yaşadıklarını! Şimdi bunun en büyük kurbanından ve en fakir kurbanından para alıp diğer kurbana vermek, ahlaki açıdan yanlış olduğunu!
Amerikan halkı ve ABD hükümeti ile güçlü ilişkiler istediklerini! Tabii ki bu ilişkilerin Afgan halkına da fayda sağlaması gerektiğini, detaylı bir şekilde ifade buyurmuş! Peki, neden?
Bir gazeteci olarak, bu işi anlayamadım ve çözümleyemedim! Devlet Başkanlığı koltuğunda otururken, bu kadar ileri görüşlü olduğunu ve öngörülerini neden sıralamazlar? Ülkesinin bütünlüğü ve milletin birliği için neden mücadele vermezler?
Peki, adama sorarlar! Devlet Başkanı olduğu dönem ve sonrasında, ifade buyurduğu ve kamuoyuna yansımayan başkaca sorunlar ve çözümü, Afgan halkının barış ve huzur içinde yaşaması adına; neler yaptığını, Afgan halkı ve dünya kamuoyuna, açık ve şeffaf bir şekilde açıklaması gerektiğini, buradan hatırlatmakta fayda olduğunu, düşünüyorum!
Neymiş Efendim! Afganistan; 19. yüz yüzyılda, Çarlık Rusya ve İngiltere, son dönemde de; ABD ve Rusya, Rusya ve Çin, ABD ve Çin arasında ki rekabet ve kavganın, meydan muharebesi konumundaymış!
Afganistan’da; Güçlü bir Devlet yönetimi kurulamadığı ve içeride, halk; birlik ve beraberlik halinde olamadığından kaynaklı, işbirlikçiler maharetiyle, ülke kaos ve savaşlardan başını kaldıramamaktadır!
Ülkenin kaos ve iç savaş durumunda olması, doğal olarak, küresel ve emperyalist güçlerin meydan muharebesi konumuna dönmektedir!
Küresel güçler ve emperyalist ülkeler, kaotik bir duruma düşmesi için bekleştikleri, başkaca ülke yönetimleri ve halklarına, ibret olması dileklerimle!
Peki, Afganistan; küresel ve emperyalist güçler tarafından neden kendi haline bırakılmıyor? Dışarıdan ve içeriden, kimler bu işe çanak tutuytor?
Küresel ve emperyalist güçler; Afganistan ve benzeri ülkeler ve vatandaşlarından, neler talep etmektedir? Başka hangi ülkeler bu duruma düşürülmek için çaba sarf ediliyor?