“Mustafa Efendi Büyük Bir Âlimdi”

Konya Aydınlar Ocağı’nda İslâm âlimi Bozkırlı Mustafa Efendi’yi anlatan eğitimci-yazar Mehmet Emin Parlaktürk, “Kitap Kurdu, Ayaklı Kütüphane olarak bilinen Mustafa Efendi, büyük âlim bir zâttı” dedi

Konya Aydınlar Ocağı’nın bu haftaki Selçuklu Salı Sohbetleri’nde, vefatının 40’ıncı sene-i devriyesi münasebetiyle Konya’nın yetiştirdiği İslâm âlimlerinden Bozkırlı Mustafa Efendi yâd edildi.   “Halk onu ‘Ayaklı Kütüphane’ olarak bilirdi” Konya Eski Müftü Yardımcısı eğitimci-yazar Mehmet Emin Parlaktürk, Bozkırlı Mustafa Efendi’nin halk arasında “Ayaklı Kütüphane” olarak bilindiğini ifade ederek “Fıkıh alanında âlim bir zât olduğu için Diyanet İşleri Başkanlığı Fetva Kurulu görüşlerini alırdı” dedi. Hayatını, ilmî şahsiyetini, görüş, fikir ve hizmetlerini hatıralar eşliğinde sunum olarak anlatan yazar Mehmet Emin Parlaktürk, dedesi Mustafa Efendi’nin 1916’da Bozkır’ın Dere kasabasında doğduğunu ve 1979 yılında 63 yaşındayken vefat ettiğini söyledi. Mustafa Efendi’nin babasının Muttalip Efendi, annesinin Surkun’lu Halime Hanım olduğunu ve altı çocuktan en büyüğünün Bozkırlı Mustaefendi olduğunu belirtti. Parlaktürk, “Bozkırlı hoca İlk tahsilini 12 yaşında iken Çat köyünden Hacı Hüseyin Hocaefendi’nin yanında yaptı ve ondan özel dinî dersler aldı. İlk Arapça hocası, icazetli âlimlerden Ali Efendi'dir. Sonrasında dönemin tanınmış âlimlerinden Ali Rıza Efendi Hoca’dan 10 yıl dinî ilimler tahsil etti. Ondan Arapça başta olmak üzere, fıkıh, akaid, tefsir ve hadis öğrendi. Dönemin meşhur âlimlerinden olan Ahırlı’lı Tevfik Efendi’den de dini dersler aldı.  Mustafa Efendi, gençliğini tamamen ilim tahsili ile geçirdi. Yazısı çok güzel olduğu için 16 yaşında iken köy kâtipliğine getirildi” diye konuştu.   “Türkçe ezan baskısına karşı koyuyor” Genç yaşında İstanbul’a giden ve askerliğini burada yapan Mustafa Efendi’nin İstanbul Müftüsü Bekir Hâki (Yener) Efendi’den Farsça öğrendiğini anlatan Parlaktürk, şunları dile getirdi: “Ömer Nasuhi Bilmen’den dersler aldı. Mustafa Efendi’nin İstanbul’daki hocaları arasında Üsküdar ağzı ile kıraat eden Yeraltı Camii İmamı Kurra Hafız Ali Efendi de var. Kâni Karaca’dan makam dersleri alıyor. 1960 İhtilâli sonrası İstanbul valisinin Türkçe ezan baskısına karşı koyuyor. Askerlik bitince İstanbul’da kal ısrarlarını geri çevirerek Konya’ya dönüyor ve 1940 yılında ilk olarak Karatay ilçesi Hayıroğlu köyüne fahri imam oluyor. 1944’de evlenen Mustafa Efendi, 1950 yılında Ankara'da Diyanet İşleri Başkanlığı’nın açtığı vaizlik sınavını kazandıktan sonra ilk resmi görev olarak 1950 yılında Karatay ilçesi Dolav Mahallesi'ndeki Hacıveyis Camiine imam oluyor. 1953’te Müftü Beyşehirli Abdullah Ulubay zamanında merkez vaizliğine atanıyor. Bu görevde iken Aziziye, Kapu ve Tahtatepen Camilerinde uzun sure “kürsü vaizliği” yapıyor. Mustafa Efendi fotoğraf çektirmez, konuşmalarında ses kaydı yaptırmazdı. Kendisine sorulan sorulara kitaptan delil göstererek cevap verirdi.”   Yetiştirdiği Öğrenciler Babası Mustafa Efendi’nin yetiştirdiği öğrenciler arasında “Hayrettin Karaman, Ali Osman Koçkuzu, Hüseyin Küçükkalay, Arif Etik, Derbentli Mustafa Efendi, Mahmut Toptaş, Çorumlu Hafız Ahmet Efendi, Kayserili Hafız Halit Efendi’nin isimlerini sayan Parlaktürk, “Kitap Kurdu Bozkırlı Mustafa Efendi’nin kütüphanesi Koyunoğlu Müzesi ve Kütüphanesi’ndedir. Ölümünden kimseye haber verilmemesi, selâ verilmemesini istemesine rağmen büyük bir kalabalık tarafından Üçler Mezarlığına 30 Eylül 1979’da defnedildi” dedi. Parlaktürk, Konya’ya ziyarete gelen Prof. Dr. Muhammed Hamidullah’ın Bozkırlı Mustafa Efendi ile evinde görüşerek 1,5 saate yakın sohbet ettiklerini de söyledi. İl Halk Kütüphanesi’nde gerçekleştirilen sohbetin sonunda Konya Aydınlar Ocağı Genel Başkanı Dr. Mustafa Güçlü, Mehmet Emin Parlaktürk’e “Büyük Selçuklu Mirası” adlı eseri hediye etti. Parlaktürk’te Güçlü’ye, hoca babası Mahmut Parlaktürk’ün yazdığı iki ciltlik “Ruhsat ve Azimet” adlı kitabı armağan etti. Araştırmacı-Yazar M.Ali Uz da son yazdığı kitabı yazar Parlaktürk’e takdim etti. Sohbet toplu olarak çektirilen hatıra fotoğrafıyla son buldu.