Kök hücre nakline ihtiyaç duyan hastalara umut olan kök hücre ve kemik iliği transplantasyonuyla ilgili ülke çapında farkındalığı artırmak adına hayata geçirilen ‘iyİLİK GENimizde var’ projesi, bu konuda yeteri kadar bilgisi olmayan vatandaşları bilgilendirerek bağışçı sayısının artırılmasına destek olmayı amaçlıyor.

Bağışladığı kemik iliğiyle kanserle savaşan bir çocuğun hayatını kurtaran Melike Hande İlgen’in çocukluk hayaliyle başlıyor video: “Ben hep kahraman olmak isterdim…” Ardından kan hastalıkları alanında Türkiye’nin en önemli doktorları geliyor ekrana sırayla. Kemik iliği bağışı için nasıl kan vereceğimizi ilik örneği bir hastanınkiyle uyumluysa işlemin nasıl gerçekleştirileceğini ve en önemlisi bağışımız sayesinde nasıl kahraman olabileceğimizi tek tek anlatıyorlar…

Tüm dünyayı etkisi altına alan COVID-19 salgını dolayısıyla ülkemizde kan bağışı durma noktasına geldi. Salgın hastalık dolayısıyla evlerinde kalan vatandaşların kan bağışından kaçınması, bağış bekleyen hastaların ve hasta yakınlarının umutlarının tükenmesine neden oluyor. Her 4 saniyede, 1 ünite kana ihtiyaç duyulan(¹) ülkemizde, kök hücre bağışı ise kanser hastaları için hayati önem taşıyor. Kök hücre bağışının normal kan bağışından daha az yapılması ve bağışçıların nakil öncesinde vazgeçmesi, kanserle mücadele edenler ve özellikle de çocuk hastalar için birçok sorunu beraberinde getiriyor. İşte bu sorunlara çözüm olmak için toplumu kan ve kök hücre bağışçısı olmaya davet etmek amacıyla İstanbul’dan Antalya’ya ülkenin dört bir yanından gelen tam 30 kan hastalıkları uzmanı (hematolog) doktor, bir bilgilendirme videosunda buluştu.

Kan ve kemik iliği bağışlarındaki azalma hasta ve hasta yakınlarını olduğu kadar, hastalarını kurtarmak için canla başla çalışan doktorların da en büyük sıkıntılarının başında yer alıyor. Özellikle de kanserle mücadele eden minik hastaları hayata kazandırmaya çalışan pediatrik hematoloji uzmanları, kök hücre bağışının artması için çabalıyorlar.

Çocukluk çağı kanserlerin yaklaşık üçte birini oluşturan lösemi(²), çocukların hayatlarını zorlaştırmakla kalmıyor, onları hastane ortamında yaşamlarını sürdürmeye mahkûm ediyor. Geleceğe umutla bakması gereken çocukların sağlığına kavuşması ve yarınlarının daha aydınlık olması için yapılabilecek kök hücre bağışı ile bu kaderi değiştirebilmek mümkün.

Kahraman olmaktan vazgeçme!

“İyilik Genimizde var, kahraman olmaktan vazgeçme” sloganıyla yola çıkan doktorlar, kök hücre bağışıyla ilgili bir diğer sıkıntının ise nakil öncesi kök hücre vermeyi reddeden bağışçı adaylarından kaynaklandığını dile getiriyor. Zira Türkiye’de kemik iliği bağışçı adayı olup, nakil için örnekler eşleştiğinde bağış yapmayı son anda kabul etmeyenlerin oranı yüzde 25’lere varıyor. Bilgilendirme videosunda bu konuya da vurgu yapan hekimler, kemik iliği bağışçı adayı olan pek çok kişinin, nakil işlemini korkutucu bulduğu, sonraki süreçte kendi sağlığının zarar göreceğine inandığı ya da ailesinden onay alamadığı için bağışçı olmayı reddettiğini söylüyor. Üstelik bu korkuların hiçbirinin bilimsel bir dayanağı da bulunmuyor. Zira beden, alınan kemik iliğini bir hafta içerisinde yeniliyor ve bağışçının sağlığına zarar verecek hiçbir yan etki oluşmuyor. Nakil işlemiyse bağışçının sağlığı ve hatta konforu gözetilerek gerçekleştiriliyor.

Bilgilendirme videosunda doktorlar kemik iliği nakliyle ilgili kendilerini en çaresiz htikleri durumu şu sözlerle anlatıyor: “Kemik iliği nakli gerektiren hastalıklarla ilgili hastalarımızın ve yakınlarının yıkıldığı iki an var. Biri hastalık tanısını aldıkları, diğeri de nakil için uyumlu olduğu tespit edilen kemik iliği donörünün vazgeçtiğini öğrendikleri an. İlki zaten mesleğimizde kaçınılmaz bir süreç. Kemik iliğini verecek kişi vazgeçtiğinde, biz de hasta ve sevdikleriyle birlikte yıkılıyoruz.”