Yahya Kemal ve Kaplan Kültürel Milliyetçiydi

Konya Aydınlar Ocağı'nın düzenlediği Selçuklu Salı Sohbetlerinde gazeteci yazar Ali Erkan Kavaklı; şair yazar, diplomat Yahya Kemal Beyatlı ile fikir ve düşünce adamı, yazar Prof. Dr. Mehmet Kaplan’ı anlattı.

İl Halk Kütüphanesi Salonundaki konferansın açılış konuşmasında Aydınlar Ocağı Başkanı Dr. Mustafa Güçlü her hafta aksatmadan sürdürdükleri külttür sohbetlerine katılanlara teşekkür ederek, “Mehmet Kaplan Erzurum’da görev yaptığı sırada kendisinin faaliyetlerinden rahatsız olanlar tarafından sürgün edilmiş bunun üzerine bir müddet yurt dışında yaşamak zorunda kalmıştır. O sırada 27 Mayıs Darbesi yapılır ve Kaplan hoca, Erzurum’u ziyaret ettiği sırada tanıştığı darbenin komutanına yurt dışından bir mektup yazıp tebrik eder ama bunu darbe yanlısı olduğu için değil, başına gelebilecek olaylardan korktuğu için yapmıştır” diye konuştu.

KAPLAN, KÜLTÜR MİLLİYETÇİSİYİDİ

Daha sonra kürsüye gelen Kavaklı konuşmasına, talebesi olduğu Prof. Dr. Mehmet Kaplan’ın hayatı ve eserleri hakkında bilgiler vererek başladı. Kaplan’ın derslere kucak dolusu kitaplarla geldiğini ve her birini okumayı da tavsiye ettiğini söyleyen Kavaklı, “Hocamız sözlük kullanmayı çok severdi. Herkes onu çok sever ve hürmet ederdi. Kaplan hoca bir efsane, metin tahlilleri yönüyle de örnek bir insandı. Anlattığı konuların kaynaklarını mutlaka verir ve sözleri bize ilham olurdu” dedi.

Kaplan’ın incelediği kitabı, yazarı kendisiymiş gibi sahiplendiğini kaydeden Kavaklı, “Sözleriyle bizim ufkumuzu açardı. 'Aslanın vücudu yediği hayvanlardandır, insanın vücudu ise okuduğu kitaplardandır’ şeklindeki sözünü unutamam” diyerek sözlerini sürdürdü.

Fransız düşünür Alain’in ‘yazarak düşünme’ tarzını benimseyen Kaplan’ın usta bir deneme yazarı ve fikir adamı olduğuna işaret eden Kavaklı, “Hisar, Türk Edebiyatı, Kubbealtı Akademisi dergilerinin yanı sıra Milliyet gazetesinde kültür yazıları kaleme alan velut ve vatansever hocamız Türkoloji kongrelerinin de öncüsüdür. Aydınlar Ocağı’nın kuruluşuna destek vermiş, dilde uydurmacılığa karşı çıkmıştır. O, kültür milliyetçisiydi ve düşünen, araştıran bir nesil yetiştirmenin mücadelesini verdi” diyerek konuşmasının birinci faslını tamamladı.

YAHYA KEMAL’İN GÜÇLÜ BİR İMANI VAR

Şair yazar Yahya Kemal Beyatlı’yı ‘Medeniyet Şairi’ olarak tanımlayan Ali Erkan Kavaklı, “Sağlam bir dünya görüşüne sahip olan Yahya Kemal’in kendine has bir milliyetçilik anlayışı vardı. Fransa’da kaldığı dokuz yılda, Fransız milliyetçisi yazardan etkilenip güçlü bir Türk milliyetçisi olarak Türkiye’ye döndü. Lozan Konferansına katılan heyette mütercim olarak bulundu. 1923’den itibaren Şanlıurfa, Yozgat, Tekirdağ ve İstanbul Milletvekili oldu. Cumhuriyet dönemi şiirinin en büyük temsilcilerindendir” diye konuştu.

Kars’tan Edirne’ye olan Anadolu coğrafyasında yaşamasına rağmen sınırlara sığmayan Yahya Kemal’in tarihteki büyük Türk zaferlerini yaşamışçasına şiirlerine yansıttığını anlatan Kavaklı, “Usta bir kelime işçisi olan Yahya Kemal pek çok şiir yazmış olmasına rağmen bunlar sağlığında kitap olarak basılmamıştır. Mısralarına en uygun kelimeleri yerleştirmek için yıllarca beklediği de olmuştur. Sembolik şiirin en önemli şairlerindendir ve ölümü anlatmasına rağmen içinde ölüm kelimesi geçmeyen Sessiz Gemi adlı şiiri bunun en güzel örneğidir. Yahya Kemal bizim dil, kültür ve iman süvarilerimizdendir. Dindar bir şair değil ama güçlü bir imanı vardı” diyerek konuşmasını bitirdi.

SAKAOĞLU: KAPLAN BENİM İÇİN ÖZEL İNSANDI

Konferans sonrasında söz alan Prof. Dr. Saim Sakaoğlu da hocası Mehmet Kaplan’a dair hatıralarını dile getirdi. “Pof. Dr. Mehmet Kaplan benim için çok özel bir insandır” diyerek sözlerine başlayan Sakaoğlu, “Zira o benim tez danışmanımdı ve Yeni Türk Edebiyatı dışında doktora yaptırdığı beş öğrencisinden biriydim. Hocam ile ilgili hatıralarımı pek çok vesile ile yazdım ve yayımlandı. Ona karşı vefamı göstermeye gayret ettim” dedi.

Erzurum Atatürk Üniversitesinin irtibatı kesmeyip, emekli olduktan sonra da Kaplan’dan yayınları için makaleler istediğini anlatan Sakaoğlu, “Hocam bir yazı göndermiş, matbaada baskıya hazırlanmış ama kendisine gönderip tashih ettirememişler. Bana getirdiler ve ben İstanbul’da bulunan hocama telefon edip, adresini teyit etmek istedim. Beni, ‘Evladım, sen benim Erzurum’daki temsilcimsin. Yazımı da dilediğin gibi tashih edebilirsin’ diyerek onore etti. Askerliğini Konya’da yapmış olmakla hocamın Konya’ya karşı da özel bir sevgisi vardı” diye konuştu.

Program sonunda Aydınlar Ocağı Başkanı Dr. Mustafa Güçlü ve Prof. Dr. Saim Sakaoğlu, verdiği konferansın anısına Ali Erkan Kavaklı’ya kitap takdim etti. Başkan Yardımcısı Mustafa Sinan Ümit ise Kavaklı ve Başkan Güçlü’ye Mehmet Çınarlı’nın kitabını takdim etti. Şair Tayyar Yıldırım ve yazar Muhammed Acıyan da yeni eserlerini Kavaklı’ya hediye etti.